W tym roku odkrywamy Korčulę.
Szukamy pięknych plaż, klimatu śródziemnomorskich miasteczek, odkrywamy szlaki rowerowe i degustujemy lokalne specjalności.
Jednak poza tymi wszystkim wspaniałościami są też perełki mniej odwiedzane przez turystów, a szkoda.
BLATO – pięknie położone pośród wzgórz, z malowniczymi średniowiecznymi uliczkami to dla nas perełka i odkrycie tegorocznego wypoczynku na Korčuli.
Wczoraj zostaliśmy zaproszeni przez Dyrektorkę Biura Turystycznego rejonu Blato na spacer i odkrywanie miasteczka Blato. Poznaliśmy wiele ciekawostek związanych z historią i kulturą miasta. Mieliśmy okazję odwiedzić Muzeum Etnograficzne oraz spróbować jednych z najlepszych win z rejonów Blato.
Dziękujemy za przemiłe powitanie na Korčuli!
Nazwa Blato pochodzi od jeziora, które znajdowało się na obecnym terytorium tzw. Blatskog polja wśród wzgórz, pomiędzy Blato i miastem Vela Luka. Z czasem jezioro zostało osuszone, ale nazwa oznaczająca „błoto” nie zmieniła się. Blato jako jedno z najstarszych miejsc na wyspie, poprzez swoją dogodną lokalizację z dala od morza, przez lata posiadało ważną pozycję strategiczną i w dawnych czasach było bezpiecznym schronieniem w przypadku ataków piratów.
Ponieważ gospodarka Korčuli opierała się w przeszłości na rolnictwie, którego centrum stanowiło Blato, mieszkało tam wielu szlachciców mających swoje posiadłości w zamkach, kasztelach i ufortyfikowanych domach, najczęściej w postaci wież, które można jeszcze dziś oglądać w okolicach Blato. Podczas wyjątkowych wydarzeń, spotykali się oni w centrum Blato na przestronnym placu przed kościołem Wszystkich Świętych. Dzisiejsza loggia została zbudowana w 1700 roku, a dzwonnica przed kościołem powstała w XVIII wieku (luki i liczne ślady w jej ścianach świadczą o tym, że służyła ona do obrony). Dzisiaj kościół znajduje się w samym centrum miasta, na przestronnym placu Plokati, który do dzisiaj wyróżnia się piękną dzwonnicą i loggią, na której odbywają się liczne koncerty i przedstawienia.
Niestety dobre czasy dla rolnictwa i uprawy winorośli skończyły w Blato w 1920 roku. Wtedy to winnice w Blato zostały zaatakowane przez szkodnika filokserę (mszyce), który zaatakował korzenie winorośli, w skutek czego niemal wszystkie uprawy winorośli w okolicy zostały zniszczone. To spowodowało masowe przesiedlenia. Szacuje się, że w 1921 roku Blato i okolice opuściło ponad 8200 mieszkańców.
Zasiedlali oni okoliczne rejony, np. Prigradicę, ale także emigrowali do Ameryki Południowej i do Australii. Dzisiaj tylko w Sydney żyje 3 razy więcej osób pochodzących z Blato, niż becnie w samym Blato!
Po dziś dzień wyspa Korčula jest znana z upraw winorośli, głównie z białych odmian winogron i tym samym z białych win. Są to wina rodzimych odmian Grk, których winnice znajdują się na piaszczystych terenach w pobliżu miasta Lumbarda. Ale także wina pošip, które są uprawiane w Blato, Smokvicy i rejonach Čara.
Większość mieszkańców Blato ma swoje własne winnice i gaje oliwne. Lokalne wina z Blato produkowane są głównie z autochtonicznych odmian plavac, babić i cetinka. Także oliwa z oliwek powstaje z autochtonicznych odmian oblica, drobnica i lastovka. Szczególnie lastovka jest charakterystyczna tylko dla wyspy Korčula i nadaje oliwie szczególny gorzko – świeży smak.
Sam rejon Blato ma aż kilka wspaniałych winiarni, m.in winiarnia Bačić czy Blato 1902.
Co warto przekąsić na Korčuli? Szczególnie makaron žrnovski makaruni, ciasteczka korčulanski klašuni i pyszne ciasto blatska lumblija. Odwiedzającym Blato szczególnie polecamy konobę ZLINJE z lokalnymi specjalnościami i winem prosto z tutejszych winiarni!
Wyspa Korčula znana jest również ze słynnych tańców wojennych. Moreška znana jest w mieście Korčula, a w rejonie Blato (Žrnovo, Pupnat, Čara, Smokvica, Vela Luka) tańczy się kumpaniję.
Ciasto lumblija – symbol Blato
Będąc w Blato, po prostu trzeba spróbować ciasta lumblija! Lumblija to tradycyjne, lokalne ciasto – unikatowy symbol Blato. Przygotowuje się je od prawie dwustu lat, a historia jego powstania sięga czasów Napoleona.
No więc trochę historii ? – gdy Napoleon podbił Dalmację i zlikwidował Republikę Dubrownicką, francuska armia zdobyła wyspę Korčula. Francuska władza w Dalmacji trwała dziewięć lat.
Historia, która wciąż towarzyszy lumbliji mówi o miłości młodej Blajki i francuskiego żołnierza, którzy wraz z odejściem francuskiej armii, musieli się rozstać. Na pożegnanie, francuski żołnierz podarował ukochanej ciasto z przesłaniem n’oublie (nie zapomnij o mnie).
Żołnierz odszedł, francuskie rządy ustały, ale ciasto lumblija pozostało jako pamiątka tamtych dni.
Od tego czasu lumblija jest wytwarzana ze specjalnych składników, które są przygotowywane i zbierane w lecie. Zawiera migdały, orzechy włoskie, pomarańczę, cytrynę i ‘varenik’ (syrop pozyskiwany od wina, które musi się kilka godzin dusić aż do zredukowania w ciemny, słodki syrop). Bardzo ważnymi przyprawami są gałka muszkatołowa, goździk i cynamon.
Ciasto lumblija to wyjątkowy dla Blato symbol, który łączy kulturę, tradycje francuską i chorwacką. Do obecnych czasów zachował swoje znaczenie ze swojej początkowej formy – pamięci i związku z ukochaną osobą.
We współczesnych czasach oznacza często związek z rodzimą ojczyzną. Duże skupiska Chorwatów pochodzących z Blato i okolic mieszka obecnie w Australii i krajach Ameryki Południowej. Te więzi do dziś są bardzo mocne, także poprzez takie symbole jak rodzime ciasto kojarzące się z domem, często paczkami wysyłane nawet za Ocean.
Obecnie ciasto pochodzące z Blato stało się prawdziwym hitem wśród turystów, obecnie uruchomiono również projekt ochrony pochodzenia geograficznego tego lokalnego produktu.
Każdego roku w Blato, aby podtrzymać tradycję i promować ten niezwykle smaczny kulinarny unikat, odbywają się Dni ciasta lumblija, podczas których odbywa się degustacja tradycyjnego ciasta lumblija oraz konkurs na najlepszą lumbliję w Blato ?
Każdego roku wiadomość “Nie zapomnij o mnie” jest wysyłana do coraz szerszego grona odbiorców na całym świecie.
Wczoraj zostaliśmy także zaproszeni na degustację win głównego producenta wina i oliwy z oliwek w rejonie Blato. To firma Blato 1902, której produkty można kupić w sklepach w całej Chorwacji.
Szczególnie uznanym winem tej firmy jest białe wino Pošip i czerwony Plavac oraz oliwa z oliwek Marco Polo. Firma Blato 1902 jest także znana ze swojej travaricy produkowanej według tradycyjnego przepisu z dodatkiem aromatycznych ziół: szałwii, tymianku, majeranku, fig czy piołunu.
Obecnie, w lipcu i w sierpniu trwa w Blato Blatsko ljeto, które jest tradycyjnym wydarzeniem kulturalnym oferującym gościom i turystom różnorodny i bogaty program kulturalno-rozrywkowy z naciskiem na zachowanie dziedzictwa kulturowego (Večeri folklora).
W trakcie trwania programu Blato organizuje wieczory muzyczne, gościnne występy Chorwackiego Teatru Narodowego i solistów operowych i wielu innych znanych chorwackich muzyków. Letni program jest również uzupełniany treściami dla najmłodszych, np. odbywają się spektakle lalkowe dla dzieci czy przedstawienia teatralne dla najmłodszych.
My mieliśmy okazję zobaczyć przedstawienie „Kopciuszek”, które kilka dni temu odbyło się na głównym placu Plokata. Najmłodsza część widowni była zachwycona!
Podczas Blatsko ljeto można zapoznać się z ludowym dziedzictwem kulturowym Blato. Wczoraj mieliśmy okazję podziwiać niezwykły spektakl! Taniec kumpanija wykonywany w tradycyjnych i kolorowych strojach. Podczas tańca szczególnie interesująca jest scena bitwy z Turkami, która odbyła się w 1571 r.
Stowarzyszenie Kumpanjija aktywnie promuje i zachowuje wielowiekowe tańce i zwyczaje Blato. Stowarzyszenie zostało założone w 1927 roku w celu zachowania dziedzictwa folklorystycznego i przywrócenia tradycji ludowej. Gromadzi i pielęgnuje materialne i niematerialne dziedzictwo Blato: kostiumy, instrumenty muzyczne, wiersze, tańce, przepisy kulinarne itp.
Wśród zachowanych tradycji najciekawszy jest właśnie taniec mieczowy kumpanjija, który wykonywany jest z dźwiękiem bębnów i morwy. Kiedyś perkusista bębnił po okolicy ostrzegając o niebezpieczeństwie i wzywał do zebrania, a po każdej walce z wrogiem grał rycerski taniec.
Występy Stowarzyszenia można podziwiać nie tylko w Blato, ale także w całej Chorwacji i Europie.
Kolejnym niezwykle ciekawym miejscem na mapie Blato jest Sanktuarium Błogosławionej Marii Propetog Petković, które jest chętnie odwiedzane przez tysiące pielgrzymów z całego świata. W świątyni, w kamiennym sarkofagu znajdują się szczątki świętej. Sarkofag wykonał kamieniarz Mirko Matulović z Žrnova, miejsce pochówku jest dziełem akademickiego artysty Jerolima Tišljara, a relief w ścianie świątyni wykonał rzeźbiarz Ante Sardelić z Blato.
Błogosławiona Maria od Jezusa Ukrzyżowanego sama założyła Zgromadzenie Córek Miłosierdzia w Blato i tutaj rozpoczęła swoje życie zakonne. Maria od Jezusa Ukrzyżowanego Petković urodziła się w 1892 roku w Blato, zmarła w 1966 roku w Rzymie. Pochodziła z zamożnej i licznej rodziny z Blato. Sama jednak pomagała ubogim, otworzyła przedszkole, a także dom dziecka (w Blato, w Sanktuarium do dzisiaj znajduje się przedszkole).
Została beatyfikowana przez papieża Jana Pawła II podczas Jego pielgrzymki do Chorwacji w 2003 roku.
Kolejnym punktem naszej wędrówki po Blato było muzeum etnograficzne udostępniane przez rodzinę Barilo. Odwiedzający to miejsce poczują niepowtarzalną, z czasem zapomnianą atmosferę wyspy. Dom i zebrane w nim eksponaty pokazują życie i zwyczaje przodków żyjących w Blato. Kolekcja składa się z dużej liczby przydatnych przedmiotów, narzędzi rolniczych, uroczystych ubrań, tradycyjnych strojów, naczyń kuchennych itp. Dom otoczony jest ogrodem, w którym uprawiane są autochtoniczne aromatyczne zioła, drzewa owocowe i rośliny ozdobne. Gościnni gospodarze chętnie oferują także oryginalne produkty i pamiątki wytwarzane według tradycyjnych receptur. Jest przy tym możliwość degustacji lokalnych alkoholów, oliwy, prażonych migdałów i suszonych fig przygotowanych według tradycyjnych receptur.
Dziękujemy za niezapomnianą wycieczkę po Blato!
Vidimo se!
Do zobaczenia!
Facebook
Twitter
Instagram
YouTube
LinkedIn
RSS